ĐỀ TÀI BÁO CÁO THỰC TẬP: ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG TRƯỜNG HỢP TẠM NGỪNG PHIÊN TÒA DÂN SỰ SƠ THẨM
1. Lý do chọn đề tài báo cáo thực tập:
Xét xử là hoạt động tố tụng và tư duy nên để bảo đảm cho hội đồng xét xử và những người tham gia tố tụng dễ dàng theo dõi được diễn biến cũng như các tình tiết của vụ án và giải quyết được dứt điểm từng vụ thì việc xét xử ở phiên tòa phải được tiến hành liên tục, trừ thời gian nghỉ. Các thành viên của HĐXX phải xét xử vụ án từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc, phải xét xử xong dứt điểm từng vụ án một rồi mới được chuyển sang xét xử vụ án khác, không được phép làm thủ tục khai mạc phiên tòa chung cho nhiều vụ án, hoặc tuyên án cùng một lúc cho nhiều vụ án. Tuy nhiên, diễn biến thực tế tại phiên tòa có những trường hợp sau khi kết thúc thủ tục khai mạc phiên tòa, chuyển sang thủ tục hỏi, rồi bắt đầu đi vào giải quyết phần nội dung vụ án vì những lý do khác nhau dẫn đến việc phiên tòa không thể diễn ra liên tục được; đồng thời nhiều trường hợp các lý do này không thuộc nhóm quy định để ra quyết định hoãn phiên tòa. BLTTDS năm 2011 chưa có những quy định cụ thể về vấn đề này; Điều này đã gây khó khăn cho HĐXX khi vận dụng các quy định pháp luật trong quá trình xét xử tại phiên tòa. Chẳng hạn trong trường hợp việc xét xử đang diễn ra mà thành viên HĐXX gặp vấn dề sức khỏe không có người thay thế ngay thì HĐXX căn cứ quy định nào để không vi phạm quy định chung về xét xử.
Hiện nay, cùng với quá trình xây dựng và phát triển đất nước thì Đảng và Nhà nước ta đã ban hành Nghị quyết 08/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 02/01/2002 về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới, Nghị quyết 48/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 24 tháng 5 năm 2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, Nghị quyết 49/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 02 tháng 6 năm 2005 về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 đã được ban hành với chủ trương cải cách tư pháp, hoàn thiện tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp cùng với đó là hoàn thiện các quy định của Bộ luật dân sự và Bộ luật tố tụng dân sự đã có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hoạt động lập pháp và áp dụng pháp luật ở nước ta trong tình hình hiện nay. Với ý nghĩa đó, việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về dân sự về cơ bản phải được xây dựng trên cơ sở những quan điểm đúng đắn và đầy đủ trong hệ thống cơ quan nhà nước, trong bộ máy nhà nước đặc biệt là trong quá trình tổ chức thực hiện quyền lực nhà nước trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, so với những yêu cầu đặt ra trong thực tiễn hoạt động xét xử các vụ án dân sự nói chung thì họat động xét xử, thực hiện các chức năng của Tòa án nhằm đáp ứng với công tác giải quyết các vụ án dân sự trong thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tích cực. Từ thực tiễn ban hành các quy định trong hoạt động xét xử thì vị trí, vai trò của những quy định về vấn đề tạm ngưng phiên tòa về lý luận và thực tiễn có nhiều điểm rất đáng được chú ý và mở rộng. Cùng với sự phát triển của đất nước trong giai đoạn hội nhập và phát triển thì vị trí, vai trò của vấn đề tạm ngưng phiên tòa xét xử án dân sự của TAND càng ngày trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Việc khẳng định vai trò của những quy định về vấn đề này đòi hỏi các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phải đưa ra những luận điểm nhằm đáp ứng với sự thay đổi nhanh chóng của tình hình xã hội. Đây là một hoạt động rất nhạy cảm vì nó liên quan đến tổ chức, hoạt động của cơ quan tư pháp của quốc gia. Do vậy, hoạt động này luôn được sự quan tâm đặc biệt của Nhà nước khi trong quá trình phát triển và hội nhập đoạn hiện nay.
Hiện nay, trong quá trình tiến hành xét xử vị án dân sự nói chung, nếu xét thấy cần phải xác minh, thu thập, bổ sung chứng cứ, tài liệu, đồ vật mà không thể thực hiện ngay tại phiên tòa và có thể thực hiện được trong một thời gian nhất định, không cần thiết phải trả điều tra bổ sung. Việc trả điều tra bổ sung sẽ làm cho vụ án dân sự về cơ bản sẽ bị kéo dài thêm gây khó khăn cho việc giải quyết vụ án dân sự nói chung. Xuất phát từ những khó khăn, bất cập nói trên thì việc tiếp thu những nhân tố hợp lý của pháp luật trong nước và một số nước trên thế giới, BLTTDS 2015 đã ban quy định riêng về vấn đề thủ tục tạm ngừng phiên tòa. Đây là một quy định mới cần được nghiên cứu thấu đáo ở góc độ pháp lý. Đồng thời, quy định về thủ tục tạm ngừng phiên tòa còn có những vấn đề chưa sát với thực tế tố tụng cần phải xem xét, đánh giá cụ thể (chẳng hạn vấn đề thời gian tạm ngừng phiên tòa). Chính từ những vấn đề trên đây đã thúc đẩy tác giả chọn đề tài “Áp dụng pháp luật trong trường hợp tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm” làm đề tài luận văn cao học Luật của mình. Việc lựa chọn đề tài trên làm luận văn thạc sỹ là một việc làm cần thiết và cấp bách góp phần phát hiện những hạn chế trong hoạt động này của Tòa án nhân dân. Đồng thời thông qua việc áp dụng các quy định về vấn đề tạm ngưng phiên tòa của TAND trong quá trình xét xử để từ đó mang lại bức tranh tổng thể của việc trước và sau khi ban hành quy định về tạm ngưng phiên tòa. Đồng thời, qua đó đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao vai trò của tòa án nhân dân trong việc áp dụng các căn cứ của quy định về tạm ngưng phiên tòa xét xử án dân sự ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài báo cáo thực tập:
Hiện nay chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu một cách toàn diện, chuyên sâu, đầy đủ và có hệ thống về thủ tục tạm ngừng phiên tòa dân sự. Chỉ có một số bài viết đánh giá phân biệt giữa thủ tục tạm ngừng phiên tòa và thủ tục hoãn phiên tòa. Có thể kể đến một số giáo trình của một số trường có đề cập đến vấn đề này: Giáo trình luật Tố tụng dân sự Việt Nam – Trường đại học Luật Hà Nội, nhà xuất bản Công an nhân dân; Giáo trình đào tạo nghiệp vụ kiếm sát – tập 4- Trường đại học kiểm sát Hà Nội (2019); sách chuyên khảo: Bình luận khoa học Bộ luật tố tụng dân sự 2015, nhà xuất bản Hồng Đức (do tác giả PGS.TS Trần Anh Tuấn chủ biên); Giáo trình kỹ năng giải quyết án dân sự – Học viện tòa án (do tập thể tác giả đồng chủ biên)…Một số bài báo có liên quan như sau: Tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm để thu thập chứng cứ và sự tham gia của Viện Kiểm sát[1] tác giả Minh Trang đăng trên website: http://www.kiemsat.vn ; Quy định về tạm ngừng phiên toà của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015[2]; Dấu hiệu phân biệt giữa “hoãn phiên tòa” và “ tạm ngưng phiên tòa” theo BLTTDS 2015; Tài liệu tập huấn Bộ luật tố tụng dân sự 2015 do Viện kiểm sát tối cao ban hành qua các năm. Những công trình nghiên cứu, bài viết, sách chuyên khảo, tài liệu trên đã đề cập trực tiếp hoặc gián tiếp nghiên cứu về vấn đề tạm ngừng phiên tòa xét xử dân sự. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu toàn diện hệ thống về thủ tục tạm ngừng phiên tòa của Tòa án nhân dân. Luận văn này là công trình khoa học đầu tiên nghiên cứu một cách toàn diện, có hệ thống về cơ sở lý luận và thực tiễn về vấn đề này trong giai đoạn xét xử hiện nay. Do vậy, không có bất kỳ một công trình khoa học nào trùng lặp với đề tài luận văn mà tác giả chọn nghiên cứu.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của báo cáo thực tập:
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Nhằm đạt được mục đích nghiên cứu và hoàn thành các nhiệm vụ đặt ra trong đề tài, đối tượng nghiên cứu của luận văn gồm:
Pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm trong công tác xét xử các vụ án dân sự về cơ bản giữ vai trò quan trọng nhằm mục tiêu xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và không bỏ lọt tội phạm theo quy định của pháp luật dân sự nước ta. Từ đó, tạo điều kiện cho các chủ thể thực hiện tốt vai trò trong công tác đấu tranh phòng ngừa tình hình tội phạm là ở nước ta hiện nay. Trong khuôn khổ đề tài, tác giả không có tham vọng giải quyết toàn bộ và trọn vẹn các vấn đề pháp lý liên quan về vấn đề này mà đi sâu vào nội dung này ở một số khía cạnh sau: Những vấn đề lý luận về thủ tục tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm. Các quy định về thủ tục tạm ngừng phiên tòa theo pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam và một số nước trên thế giới. Trong đó, tác giả đi sâu phân tích vai trò của quy định về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm và có sự so sánh, đối chiếu với các quy định trong giai đoạn trước đây. Thực tế áp dụng khi chưa có quy định về việc tạm ngừng phiên tòa. Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về vấn đề này ở nước ta nói riêng và cả nước nói chung trước yêu cầu của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước hiện nay.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Với những đối tượng nghiên cứu nêu trên phạm vi nghiên cứu đề tài được xác định như sau: Tác giả nghiên cứu trong phạm vi các văn bản pháp luật về Nhưng quy định liên quan đển thủ tục tạm ngừng phiên tòa trong BLTTDS 2003 và BLTTDS năm 2015 và một số nước trên thế giới. Nội dung đề tài chỉ giới hạn trong những vấn đề lý luận về thủ tục tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm và các quy định của pháp luật về lĩnh vực này. Giới hạn khảo sát của đề tài là quá trình áp dụng thực tiễn xét xử vụ án khi chưa có thủ tục tạm ngừng phiên tòa ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.
4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của báo cáo thực tập
4.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài báo cáo thực tập:
Thông qua việc nghiên cứu đề tài luận văn tác giả mong muốn rằng việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn về thủ tục tạm ngừng phiên tòa trong pháp luật tố tụng dân sự sẽ góp phần xác định những bất cập trong những quy định chung về thủ tục tố tụng tại phiên tòa của BLTTDS năm 2011, đề xuất một số kiến nghị hoàn thiện quy định của BLTTDS về thủ tục tạm ngừng phiên tòa. Đồng thời, kết quả nghiên cứu của luận văn cũng hướng tới một số giải pháp hoàn thiện thủ tục này trong tiến trình giải các vụ án dân sự.
Để có thể đạt được mục đích đặt ra khi nghiên cứu đề tài, đòi hỏi đề tài phải giải quyết các vấn đề sau:
Đề tài có nhiệm vụ phân tích, làm rõ các khái niệm, vai trò, vị trí của vấn đề tạm ngừng phiên tòa trong hoạt động xét xử án dân sự của TAND, ý nghĩa của vai trò việc ngừng phiên tòa của hoạt động xét xử các vụ án dân sự của TAND trong công tác trên theo quy định của pháp luật hiện hành.
Bên cạnh đó, đề tài tập trung nghiên cứu và đánh giá các quy định của BLTTDS năm 2011 liên quan đển thủ tục tạm ngừng phiên tòa dân sự và tiến hành nghiên cứu và đánh giá các quy định của BLTTDS năm 2015 về thủ tục tạm ngừng phiên tòa. Qua đó đưa ra nhận định nhằm đánh giá thực tiễn hoàn thiện quy định thủ tục tạm ngừng phiên tòa.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của báo cáo thực tập:
Để có thể đạt được mục đích đặt ra khi nghiên cứu đề tài, đòi hỏi đề tài phải giải quyết các vấn đề sau:
Đề tài có nhiệm vụ hệ thống hóa những vấn đề lý luận về Áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm; nội dung áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm theo quy định hiện hành..
Nghiên cứu về thực tiễn áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm hiện nay. Qua đó, tìm hiểu các thành tựu, hạn chế và các nguyên nhân của hoạt động áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm trong thực tiễn;
Đề xuất những giải pháp nâng cao vai trò áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm trong giai đoạn hiện nay.
5. Các phương pháp nghiên cứu
Phương pháp sử dụng cho toàn đề tài là tác giả sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử Mác – Lênin kết hợp với tư tưởng Hồ Chí Minh Phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử: đây là phương pháp cơ sở nền tảng cho việc nghiên cứu về đề tài trên.
Ngoài ra, để phục vụ cho hoạt động nghiên cứu tác giả còn sử dụng phương pháp phân tích. Phương pháp này được sử dụng nhằm đánh giá, làm rõ những vướng mắc, bất cập để từ đó đề xuất những kiến nghị, hoàn thiện. Thông qua việc áp dụng phương pháp trên trong hoạt động nghiên cứu thì đã khẳng định vị trí, vai trò của vấn đề tạm ngừng phiên tòa xét xử án dân sự của TAND trong giai đoạn hiện nay.
Đồng thời, tác giả sử dụng phương pháp lịch sử thông qua việc đánh giá, tìm hiểu những quy định về thủ tục tạm ngừng phiên tòa trong Bộ luật tố tụng dân sự Việt Nam đã được ban hành qua các thời kỳ. Phương pháp so sánh luật: phương pháp này được sử dụng nhằm tìm hiểu, đánh giá các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự một số nước trên thế giới nhằm đánh giá các ưu điểm, khuyết điểm của các quy định này và đưa ra những bài học nhằm hoàn thiện Bộ luật tố tụng dân sự Việt Nam về thủ tục tạm ngừng. Ngoài ra, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu vụ án điển hình: từ việc nghiên cứu các vụ án cụ thể khi chưa có thủ tục tạm ngừng phiên tòa từ đó rút ra những giá trị, những bài học phục vụ cho việc nghiên cứu đạt hiệu quả cao nhất.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài báo cáo thực tập:
Kết quả nghiên cứu của đề tài có ý nghĩa cả về mặt lý luận lẫn thực tiễn, tạo một cái nhìn sâu hơn, rộng hơn về vị trí, vai trò của việc áp dụng quy định về tạm ngừng xét xử phiên tòa dân sự của TAND trong hoạt động giải quyết các vụ án dân sự trên phương diện lý luận và thực tiễn.
Đối với các nhà hoạch định chính sách, các nhà ban hành pháp luật, các cơ quan thực thi pháp luật, phát hiện của đề tài của những tồn tại của pháp luật hiện hành về việc không quy định tạm ngừng phiên tòa dân sự, những vướng mắc trong quá trình thực thi cũng như các kiến nghị nêu ra có thể được xem là sự đánh giá, là ý kiến đóng góp được cân nhắc kĩ lưỡng, góp phần không nhỏ tạo điều kiện cho họ trong công tác chuyên môn trong công tác xét xử án dân sự ở nước ta nói chung trong giai đoạn hiện nay.
Đặc biệt, đối với sinh viên nghiên cứu, kết quả của đề tài là nguồn tài liệu có giá trị tham khảo khi học tập, nghiên cứu, nhất là khi hoàn thành các báo cáo khoa học cấp khoa, cấp trường trong công tác nghiên cứu về vấn đề tạm ngừng phiên tòa ở nước ta trong giai đoạn hiện này. Ngoài ra, đề tài còn có ý nghĩa thiết thực đối với một số đối tượng khác quan tâm đến công tác xét xử của Tòa án nhân dân cũng như các cơ quan tiến hành tố tụng trong tiến trình hội nhập và phát triển ở nước ta trong tình hình mới.
7. Kết cấu của đề tài báo cáo thực tập:
Luận văn bao gồm phần mở đầu, phần nội dung và phần kết luận; danh mục tài liệu tham khảo:
- – Chương 1: Một số vấn đề lý luận về áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm.
- – Chương 2: Thực trạng áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm tại………………….
- – Chương 3: Quan điểm và giải pháp bảo đảm áp dungh pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm trên địa bàn……….
1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.1.1. Khái niệm áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.1.2. Đặc điểm áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.1.3. Vai trò áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.2. Nội dung của áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.2.1. Thẩm quyền áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.2.2. Thủ tục áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.2.3. Hình thức áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.2.4. Nguyên tắc của áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.2.5. Trình tự, thủ tục áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.3. Các yếu tố đảm bảo hoạt động áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
1.3.1. Yếu tố chính trị – pháp lý
1.3.2. Các yếu tố kinh tế – chính trị
1.3.3. Yếu tố con người
1.3.4. Các yếu tố khác
Tiểu kết chương 1
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ TẠM NGỪNG PHIÊN TÒA DÂN SỰ SƠ THẨM TRÊN ĐỊA BÀN……………
2.1. Khái quát điều kiện ảnh hưởng áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
2.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm trên địa bàn
2.3. Đánh giá về thực trạng áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
2.3.1. Những kết quả đạt được
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân
Tiểu kết chương 2
CHƯƠNG 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG TẠM NGỪNG PHIÊN TÒA DÂN SỰ SƠ THẨM TRÊN ĐỊA BÀN …………….
3.1. Quan điểm đảm bảo áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm
3.2. Gỉai pháp hoàn thiện và nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của pháp luật Việt Nam về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm trên địa bàn ……….
3.2.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật
3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về tạm ngừng phiên tòa dân sự sơ thẩm trên địa bàn…….
PHẦN KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Xem thêm:
Trên đây là một trong những đề tài mẫu báo cáo thực tập tốt nghiệp ngành Luật, để tham khảo các đề cương khác các bạn tìm trên website vietbaocaothuctap.net của mình nhé. Nếu bạn nào có nhu cầu cần dịch vụ viết báo cáo thực tập có thể liên hệ với mình qua sđt/Zalo: 0973287149